ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾਰਾ: ਅਨੰਤ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਦਿਵਿਆ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ

ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਿਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਲਕ ਅਤੇ ਅਨੰਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਗੁਰੂ ਬਣਾਇਆ। ਇਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਰੂਹਾਨੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਅਤੇ ਆਤਮਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣ ਗਏ।

ਇਤਿਹਾਸ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਾ ਯਾਤਰਾ

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਸਫਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਨੂੰ ਸੰਕਲਿਤ ਕੀਤਾ। ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਬਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਹਸਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਬੀਰ ਜੀ, ਫਰੀਦ ਜੀ ਅਤੇ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਸੰਕਲਨ ਇਕ ਮੌਲਕ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਰੰਗਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।

1681 ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਰੂਪ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ। 1708 ਵਿੱਚ ਸੱਚਖੰਡ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖੀ ਗੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਹੀ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਹੋਣਗੇ।

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

1. ਇਕ ਰੱਬ ਦਾ ਸਰੂਪ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਇੱਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਅਰਥ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਹੈ।

2. ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ: ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਭਲਾਈ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਜੀਵ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੀ ਸਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

3. ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ: ਸੇਵਾ (ਖੁਦਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ) ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਸਿੱਖ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਤਮਕ ਉੱਚਾਈ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

4. ਸੱਚੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ: ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕਮਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾਰੇ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ

ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸੰਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਥਾ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਹੋਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਗੁਣਗਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੰਗਤਾਂ ਰਬ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਦੁਆ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਸਮਾਜਕ ਮਹੱਤਵ

ਅੱਜ ਦੇ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਤਰਹ-ਤਰਹ ਦੇ ਫਰਕ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਕਤਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਅਰਥ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਤਮਕ ਰਾਹ ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਨਿਸਚੇਤ ਰੂਹਾਨੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ

ਅਸੀਂ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਿਹਾਰਾ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਮਹਾਨ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਸਲਾਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਿਰਫ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਗੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਸਾਰੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਰੂਹਾਨੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਹੈ।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ |